Niezwykła historia XIX-wiecznego biznesu w Łodzi

Od dziś można w Łodzi oglądać wystawę _ Kultura dla robotnika? Fabryczne ścieżki kultury _ opisującą dzieje kultury robotniczej miasta od czasów wielkich fabrykantów po współczesność.

Ekspozycja, którą przygotowało Muzeum Fabryki w łódzkiej Manufakturze otwarta została w 180. rocznicę urodzin Izraela Poznańskiego - twórcy włókienniczego imperium u zbiegu ulic Ogrodowej i Zachodniej w Łodzi. Wystawa będzie czynna do połowy listopada.

Anna Mokrosińska z Muzeum Fabryki przypomniała, że ogromne zakłady nie tylko tworzyły miejsca pracy, ale też dawały przestrzeń inicjatywom kulturalnym, klubom sportowym i kołom zainteresowań. - _ Po drugiej wojnie światowej stały się zaś doskonałym polem do realizacji istotnego ideologicznego zadania+ - niosły kulturę robotnikom _ - informuje Mokrosińska.

Zwraca ona uwagę, że w zakładach Poznańskiego, późniejszych _ Poltex _ działały biblioteka, orkiestra dęta, chór, teatr, zespół pieśni i tańca, klub filmowy, klub sportowy. _ - O tym, że w dawnej fabryce nie samą pracą żył człowiek postanowiło przypomnieć Muzeum Fabryki _ - informuje Mokrosińska.

Odwiedzający będą mogli nie tylko poznać historię zakładu, zobaczyć archiwalne zdjęcia, ale również _ poczuć się twórcami tej kultury _. Na wystawie odtworzono m.in. bibliotekę czy garderobę teatralną. Pojawią się także sam Izrael Poznański z żoną, którzy oprowadzą po ekspozycji. W ich rolę wcielą się łódzcy przewodnicy.

Izrael Poznański był twórcą jednego z większych przedsiębiorstw bawełnianych w Europie Środkowo-Wschodniej. Urodził się w 1833 roku; był najmłodszym synem Kalmana Poznańskiego, pochodzącego z Kujaw żydowskiego kramarza, farbiarza i kupca, który przybył do Łodzi w 1834 roku na fali przemysłowej imigracji.

Po odziedziczeniu rodzinnego majątku Izrael Poznański rozszerzył działalność handlową, podejmując jednocześnie produkcję tkanin w systemie nakładczym. Na początku lat 70. XIX wieku intensywnie rozbudował przedsiębiorstwo.Zbudował prawdziwe imperium włókiennicze - z końcem XIX wieku na rozległy kompleks przemysłowo-mieszkalny składały się: pałac z ogrodem, zabudowania fabryczne z własną bocznicą kolejową, osiedle mieszkalne dla pracowników oraz szkoła, szpital, straż pożarna i sklepy.

W ciągu niespełna pół wieku pomnożył majątek o wartości ponad 2 tys. rubli do 11 milionów rubli.Izrael Poznański zmarł w kwietniu 1900 roku; został pochowany w rodzinnym mauzoleum na cmentarzu żydowskim przy ulicy Brackiej w Łodzi.W dawnym Pałacu Poznańskich - jednym z najbardziej efektownych budynków Łodzi - od 1975 roku mieści się Muzeum - obecnie - Miasta Łodzi.

Na terenie dawnego imperium tekstylnego od 2006 roku działa centrum kulturalno-handlowo-rozrywkowe Manufaktura - powstałe w wyniku realizacji jednego z największych w Europie projektów rewitalizacji XIX-wiecznych obiektów pofabrycznych. Na powierzchni kilkudziesięciu hektarów działają tu m.in.: hipermarkety, galeria handlowa, restauracje, puby, kina, muzea i hotel. Powstał również rynek z fontanną o łącznej powierzchni 3 ha.